Activiteiten

Introductietekst volgt nog

Introductietekst volgt nog

Het thema voor deze middag is: Bevindelijke prediking. Met voorbijgaan van de ‘technische’ kant van de prediking – zoals filologische, exegetische, hermeneutische en retorische facetten – concentreren we ons op het levende, bevindelijke gebeuren zelf, de hartslag van de prediking. Met bevindelijke prediking bedoel ik niet een prediking die een bepaald type van bevinding voorwerpelijk beschrijft en voorschrijft of toewenst, maar een prediking die geladen is met persoonlijke ondervinding van Gods grootheid en goedheid, en die deze ondervinding genadig schept en teweegbrengt. Achtereenvolgens wil ik ingaan op een drietal gezichtspunten. 1. De prediking als werkplaats van Gods Geest. De Geest is het Die de woorden Gods gezagvol laat klinken in het oor en heilzaam laat weerklinken in het hart. Beschuldigend en bevrijdend, vermanend en vertroostend. 2. De prediking als tegenwoordigheid van Christus. De Heere Christus is het Die in de verkondiging van het Evangelie voor onze ogen wordt geschilderd als de Gekruisigde (Gal. 3:1). Om met Calvijn te spreken: ‘Tegelijk met de stem van de prediker drupt het heilige bloed van Christus op ons neer.’ 3. De prediking als grond van het geloof. Het geloof is immers uit het gehoor en het gehoor door het Woord Gods (Rom. 10:17). Op het Woord mag het geloof zich verlaten, omdat de God van dit Woord geloofwaardig en betrouwbaar is, en alles kan behalve liegen (Titus 1: 2). Dit Woord is niet alleen de grond van het geloof, maar ook de bron ervan, omdat het doorademd is van de Geest, Die niet slechts tot het geloof oproept, maar het ook schept en schenkt.

OVER HET ONDERWERP Ter introductie op zijn lezing schreef prof. Jochemsen onderstaande tekst. ’Wij zijn ons gevoel…? Naar een christelijke visie op genderdiversiteit, transgender en cultuur.’ Waar gaat het over?’ Momenteel is veel te doen over het begrip ‘gender’. Dit is de culturele uitdrukking van de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen. Gender gaat dus niet over die biologische verschillen zelf maar over eigenschappen, gedragingen en rolpatronen die cultureel bepaald zijn voor elke sekse. De positie en de rollen van vrouwen verschillen in verschillende culturen. In Bijbelse tijden waren die heel anders dan nu. Maar gender was wel altijd nauw verbonden met sekse. Al veel langer is bekend dat sommige mensen heel nadrukkelijk het gevoel hebben in het verkeerde lichaam geboren te zijn; ze lijden aan genderdysforie. De uiterste consequentie hiervan is dat men het lichaam qua uitwendige geslachtskenmerken laat veranderen naar het gewenste geslacht. De laatste tijd worden sekse en gender steeds meer van elkaar losgemaakt. Je gender, wat je eigenlijk bent, dat wil zeggen: hoe je je voelt, de rol die je wilt hebben in het sociale verkeer, is bepalend. Niet je sekse, dus of je geboren bent als man of als vrouw. Hoe je je gedraagt in de samenleving mag in deze visie niet meer bepaald worden door je sekse, maar moet bepaald worden door je beleving. Die beleving van ‘ik ben nu man’ of ‘ik ben nu vrouw’, kan ook gedurende het leven veranderen. Of soms zelfs per dag. De samenleving wordt geacht dat niet alleen te respecteren maar ook te faciliteren. Er is wetgeving in de maak om je zonder raadpleging van deskundigen te laten herregistreren als iemand van het andere dan het geboortegeslacht. Mannen die zich vrouw voelen (transvrouwen) moet dus gebruik kunnen maken van de vrouwentoiletten. Ook de seksuele gerichtheid wordt gezien als vrije en mogelijk wisselende keuzen: heteroseksueel, homoseksueel of biseksueel. Tegen deze ‘woke’-beweging (‘woke’ is politiek correct) rijst nu langzaamaan protest. Maar iedereen die zich ertegen verzet wordt in de media hard aangevallen en ’gecanceld’. Wat zit hierachter en wat zijn consequenties van deze ontwikkeling? Daarover zal de lezing gaan.” OVER DE SPREKER Henk Jochemsen (1952) heeft Moleculaire Biologie gestudeerd aan de Landbouwuniversiteit in Wageningen en is vervolgens in 1979 in dit vakgebied gepromoveerd aan de Universiteit Leiden. Zijn hoofdfunctie was van 1 juli 2020 tot 1 september 2022: onderzoekshoogleraar op Lindeboomleerstoel voor Ethiek van de zorg, Theologische universiteit Kampen. Eerdere functies: • 1980–1986: stafwerker van de International Fellowship of Evangelical Students, in Paraguay. Daarnaast gasthoogleraar moleculaire biologie aan de Nationale Universiteit in Asunción en docent christelijke ethiek aan twee opleidings-instituten voor voorgangers • 1987–2009: directeur van het Prof. dr. G. A. Lindeboom Instituut, centrum voor medische ethiek te Ede • 1998–eind 2009: bijzonder hoogleraar medische ethiek op de Lindeboom-leerstoel voor medische ethiek aan het VU Medisch Centrum te Amsterdam • 2002–2006: lector Ethiek van de zorg bij de Christelijke Hogeschool Ede • juli 2008–juli 2018: bijzonder hoogleraar Christelijke filosofie in Wageningen • januari 2009–november 2017: algemeen directeur van Prisma, vereniging van christelijke organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. Prof. Jochemsen was van 2008–2014 lid van de Beraadsgroep Gezondheidsethiek en Gezondheidsrecht van de Gezondheidsraad. Op dit moment is hij vicevoorzitter van het bestuur van de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven (België), voorzitter van de raad van toezicht van Eleos, voorzitter van de adviesraad van Pro Life zorgverzekeringen en voorzitter van de kerkenraad van de Christelijke Gereformeerde kerk te Bennekom. Henk Jochemsen is getrouwd met Marieke Kok. Ze hebben drie kinderen en elf kleinkinderen.

Ter introductie op de lezing die Els Florijn op D.V. zaterdagmiddag 4 februari 2023 hoopt te houden, schreef ze de volgende tekst. Elly Frank werd geboren in Lienden, vlak voor de tweede wereldoorlog. Het boek 'Het meisje dat verdween' is onder andere gebaseerd op haar verhaal. De oorlog laat diepe sporen na en niemand van het gezin Frank ontkomt aan de verwoestende nasleep van de oorlogsjaren en het trauma dat de dood van Elly nalaat. In de lezing over mijn roman 'Het meisje dat verdween' vertel ik het verhaal van Elly Frank, omdat ze niet vergeten mag worden - maar ik vertel ook over de totstandkoming van het boek en de verhalen erachter. Inmiddels meer dan vijftien jaar geleden ging ik op zoek in Lienden naar het verhaal van Elly Frank. Ik sprak met betrokkenen, met het kindermeisje van Elly en met de aangenomen zus van Elly. Al de informatie die ik kreeg, heb ik verwerkt in een roman. Toch heb ik in deze roman ook veel zelf ingevuld, omdat er niet overal informatie over te krijgen was. Het geheel is een schrijnend boek geworden dat de oorlog dichtbij brengt, en niet alleen de oorlog zelf, maar ook het leed dat nog jaren later doorspeelt in mensenlevens. Het verhaal van Elly Frank moet verteld blijven worden, dat heb ik aan haar familie beloofd. Ik vertel haar verhaal, lees voor uit mijn roman en laat beelden zien die het verhaal ondersteunen. Ook vertel ik over het wordingsproces van de roman.

Over het onderwerp Duurzaamheid is een hot item tegenwoordig. Begrijpelijk, als we letten op het westerse consumptiepatroon, op de energiecrisis, op de druk op de natuur en op nog zoveel meer. Maar misschien geeft de term 'rentmeesterschap' nog beter en Bijbelser weer wat onze taak ten aanzien het 'bouwen en bewaren' inhoudt. Hoewel, ook een rentmeester kan gericht zijn op maximale opbrengsten, ten koste van mensen, de aarde, de natuur. Vandaar de titel 'Duurzaam rentmeesterschap', waarbij ons onderwerp zich vooral richt op de verhouding tussen landbouw en natuur. De balans daartussen is momenteel verstoord. In mijn referaat wil ik schetsen wat de problemen in die verhouding zijn. Met uiteraard aandacht voor de oorzaken van die verstoorde balans ten koste van de natuur. Daarnaast wil ik proberen enig inzicht te geven in het politiek machtsspel dat over de rug van de boeren wordt gespeeld. En tenslotte willen samen nadenken over een Bijbelse invulling van 'rentmeesterschap' met het oog op de landbouw én de natuur. Over de spreker Roelof Bisschop (1956) is ruim 34 jaar werkzaam geweest in het voortgezet onderwijs als docent geschiedenis en als directielid. Daarnaast was hij gemeenteraadslid in Veenendaal, lid van de Provinciale Staten van Utrecht en bestuurslid van verschillende maatschappelijke organisaties. Sinds 2012 is hij namens de SGP lid van de Tweede Kamer. In 1993 promoveerde hij op een proefschrift over het gereformeerd-theocratische denken in ons land tussen 1650 en 1750. Als de agenda het toelaat, duikt hij nog steeds in archieven en boeken om als historicus zijn oorspronkelijke ambacht te beoefenen. Tot zijn belangrijkste beleidsterreinen binnen de SGP-Kamerfractie behoren onderwijs en landbouw. De link naar het eerste beleidsterrein ligt voor de hand. De motivatie voor het tweede terrein ligt in wezen in zijn afkomst: geboren en opgegroeid op een boerderij in Staphorst, waar duurzaamheid en de noodzaak van een balans tussen landbouw en natuur hem met de paplepel is ingegoten.

Over het onderwerp De Bijbel is een indrukwekkend boek waarin God Zich openbaart. In bevindelijke kring zijn we gelukkig geneigd om Gods openbaring steeds op onze ziel toe te passen, de heilsordelijke interpretatie van de Schrift. Dit moeten we vooral niet verliezen en vergeten. Een nadeel hiervan zou kunnen zijn dat we de grote lijn van de heilsgeschiedenis vergeten. De Schrift is veel rijker en complexer dan dat er boodschappen voor onze ziel worden gegeven. Het hele Oude Testament is zwanger van het werk en de persoon van de Heere Jezus. Jonathan Edwards laat ons zien dat er nog meer lagen in de Schrift aanwezig zijn, namelijk dat we Gods Woord lezen vanuit het perspectief van Gods koninkrijk. In deze lezing zullen we zien hoe Edwards de Schrift leest vanuit de voortgang van Gods koninkrijk en hetgeen we daarvan mogen verwachten in het licht van het profetisch karakter van de Schrift.” Over de spreker Prof. Van Vlastuin is getrouwd met Wilma Wiersma. Samen kregen ze drie zonen en drie dochters. Van Vlastuin is sinds 2015 hoogleraar theologie en spiritualiteit van het gereformeerd protestantisme aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Daarnaast is hij rector van het Hersteld Hervormd Seminarium. Hij promoveerde in 2002 op het onderwerp: “De Geest van opwekking. Een onderzoek naar de leer van de Heilige Geest in de opwekkingstheologie van Jonathan Edwards (1703-1758)”. Prof. Van Vlastuin was predikant in Wouterswoude (1990), Opheusden (1995) en Katwijk aan Zee (1999).

Over het onderwerp Het is bekend dat Wilhelmus à Brakel een positieve verwachting had met betrekking tot het Joodse volk. Vaak is er ook gesproken of geschreven over een chiliastische toekomstverwachting van à Brakel. In de lezing wil ik graag aantonen a) dat à Brakels positieve verwachting op de Bijbel gegrond is; b) dat men à Brakel onrecht doet door hem als chiliast te bestempelen; c) dat zijn opvattingen wel verschilden van sommige andere vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie, die evenwel ook een positieve verwachting hadden van de bekering van het Joodse volk; d) dat er verschillende vormen van toekomstverwachting in zijn tijd bestonden, die naast elkaar mochten bestaan; e) dat het chiliasme voorkwam in sekten en wezenlijk verschilde van à Brakels gedachten; f) dat we er goed aan doen te luisteren naar wat à Brakel over het Joodse volk schrijft om er ons voordeel mee te doen. Het is triest dat in onze tijd enerzijds afgoderij gepleegd wordt met het Joodse volk en zelfs gedacht wordt dat ze automatisch en zonder Christus de zaligheid krijgen, terwijl anderzijds nog steeds velen denken dat het Joodse volk verworpen is, terwijl de Bijbel duidelijk andere taal spreekt. We hopen met elkaar te horen hoe à Brakel de Heilige Schrift hierin verstond om in ieder geval onze gedachten aan Gods Woord de ijken.” Over de spreker: Ds. C.J. Meeuse was vanaf de oprichting in 1995 tot 2017 voorzitter van het deputaatschap voor Israël van de Gereformeerde Gemeente en eveneens jarenlang hoofdredacteur van het door dit deputaatschap uitgegeven blad ‘Israëlbode’. In 2006 publiceerde ds. Meeuse, in navolging van wijlen ds. G.A. Zijderveld, het boekje ‘Toekomst voor Israël’. Dit boekje bevat een hoofdstuk uit De Redelijke Godsdienst van Wilhelmus à Brakel. Dat hoofdstuk werd door ds. Meeuse herschreven in hedendaags Nederlands en van een inleiding voorzien, terwijl hij tevens zorgde voor een overzichtelijke indeling van de tekst. We hebben voor het onderwerp dat op D.V. 5 november voor ons wordt ingeleid dan ook een spreker in ons midden die zich al jarenlang intensief bezig houdt met ‘Israël’. Ds. C.J. Meeuse is sinds oktober 2017 emeritus predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten. Na zijn bevestiging in 1982 in de Gereformeerde gemeente van Rotterdam-Zuid (nu Barendrecht) diende hij de gemeenten van Vlaardingen, Nunspeet, Apeldoorn en Goes. Thans is hij woonachtig in Arnemuiden. Drs. Meeuse was aanvankelijk onderwijzer in Moerkapelle en Ridderkerk, studeerde theologie aan de Universiteit Utrecht en was werkzaam als leraar tekenen, godsdienst en maatschappijleer aan de scholengemeenschap Guido de Brès te Rotterdam (thans onderdeel van het Wartburgcollege). Hij vervulde in de loop der jaren diverse bestuurlijke functies en schreef vele boeken en artikelen, waaronder de kerkgeschiedenis ‘Van Geslacht tot Geslacht’, de 36 deeltjes ‘Vertellingen bij de Bijbel’, terwijl hij ook de auteur is van enkele gedichtenbundels, een nieuwe psalmberijming en de uitgave Bijbelse Gezangen.

Johannes Hoornbeeck, een richtinggevende theoloog Hoornbeeck leefde in de 17e eeuw. Hij werd 100 jaar na de Reformatie geboren, namelijk in 1617. In die eeuw veranderden het denken en de opvattingen van mensen sterk. De eeuwenoude rooms-katholieke kerk had de hele samenleving gestempeld en diepgaand beïnvloed. De nieuwe bron van denken was uiteraard niet in een knopomdraai gerealiseerd. Mannen die de eerste stap gezet hebben, waren onder meer Luther en Calvijn. Hoornbeeck heeft, samen met anderen, in dat proces van verandering een belangrijke rol gespeeld. Hij was een geleerde man die zich op tal van gebieden met gezag uitte. Behalve dat hij predikant was en regelmatig preekte, heeft hij zich toch vooral onderscheiden als wetenschappelijke opiniemaker. Daarbij was hij breed. Zijn boeken zijn heel divers. Ze variëren van een puur bevindelijk boek als de ‘Geestelijke verlatingen’ tot een wetenschappelijk overzicht van de vele godsdiensten die er in zijn tijd waren. Een ander voorbeeld waarin zijn brede blik naar voren komt: hij nam deel aan de discussie over de zondagsrust. Daarbij stonden twee visies tegenover elkaar. De ene werd vooral verdedigd door Voetius, de andere door Coccejus. Tevens schreef hij als een van de eerste theologen een uitgebreid boek over de zendingsopdracht. Hij hield zich dus bezig met een twist die zich in theologisch Nederland afspeelde over de viering van de zondag én hij keek met zijn studie over de zending ver over de grenzen heen. Het boek waar hij waarschijnlijk het meest door bekend is geworden, is ‘Euthanasia ofte wel-sterven’. Evenals de ‘Geestelijke verlatingen’ is in dit geestelijke werk genoeg te lezen dat tot overdenken stemt. Het werk de ‘Geestelijke verlatingen’ wordt momenteel hertaald door de onder ons bekende heer C. Bregman. Hoornbeeck was een echte wetenschapper. Maar hij bedreef geen wetenschap om de wetenschap. Met zijn werk had hij de eer van God en het welzijn van zijn naaste op het oog. Zijn vele gaven mocht hij in dienst stellen van zijn Schepper, die door genade ook zijn Herschepper was geworden. Hij was een Bijbelse richtinggever. Over de spreker: dr. W. Fieret W(im) Fieret (1950) tot aan zijn pensionering in 2015 in diverse functies werkzaam aan het Van Lodensteincollege en Hoornbeeck College, onder meer als docent geschiedenis, lid van het College van Bestuur en lector identiteitsontwikkeling. In 1990 promoveerde hij op een studie over de eerste jaren van de Staatkundig Gereformeerde Partij, 1918 – 1948. In 2018, toen de SGP een eeuw bestond, verscheen van zijn hand het boek Politiek bij een geopende Bijbel. 100 jaar SGP. Daarnaast schreef hij biografieën over een aantal vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie: Udemans, Van der Groe, Hellenbroek, Wilhelmus à Brakel. In 2019 verscheen zijn boek over Augustinus onder de titel Augustinus, van zoeker naar voorbeeld. De meest recente publicatie is een levensbeschrijving over Hoornbeeck: Johannes Hoornbeeck. Een brede blik, een Bijbelse bril. Over deze theoloog gaat de lezing op Deo volente 1 oktober aanstaande. Links naar artikelen over Hoornbeeck https://www.rd.nl/artikel/963422-de-bijbelse-bril-van-johannes-hoornbeeck https://www.rd.nl/artikel/962394-kijk-terug-wie-was-johannes-hoornbeeck https://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Hoornbeeck

Het Réveil (1815- circa 1865) was een internationale opleving (opwekking) van het gereformeerde denken en handelen in een deel van het negentiende-eeuwse Europa. In Nederland was Willem Bilderdijk de vader van het Réveil. Isaäc da Costa, Willem de Clercq en Groen van Prinsterer waren leerlingen van Bilderdijk. Ook in Zwitserland (Genève) waar de beweging ontstond, in Frankrijk en in het zuiden van het huidige Duitsland was van een gereformeerde opleving sprake. Over de vrouwen die stonden achter de bekende mannen en namen van het Réveil is weinig gepubliceerd. De sprekers van deze middag zal stilstaan bij de vrouwen die van grote invloed op de voortgang en ontwikkeling van het Réveil geweest zijn. De spreker van deze middag, tevens voorzitter van Koinonia, heeft voor het onderwerp Vrouwen uit het Réveil gekozen tegen de achtergrond van het overlijden van mevr. J.H. Freeke - De Haas op 31 juli 2022. Mevrouw Freeke was naast haar man, H. Freeke, de mede-oprichtster van en de drijvende kracht achter het bestaan en functioneren van Koinonia. De lezing mag daarom ook beschouwd worden als een in memoriam voor en eerbetoon aan haar.